Romanya Türklerindendir.
17. Yüzyılda yaşadığı sanılan bir Türk halk ozanıdır.
Şiirlerinin bir kısmı hiciv örnekleriyle doludur.
Dili yalın ve sadedir. Rahat okunur.
Şiirleri güncelliğini halen korumaktadır.
Bektaşi gelenekleri içinde, yaşam öyküsü ilgi çekicidir.
Bu öykü Turgut Koca'nın Bektaşi Şairleri ve Nefesleri kitabında şöyle anlatılmaktadır:
“Rus Çarı'nın kızı bir çocuk doğurur.
Fakat bu çocuk, annesinden süt emmez.
Bu duruma ne hekimler, ne de papazlar çare bulamazlar.
Sonunda Deliorman dergahından, Rusya'dan Tuz parası almak üzere gelen Demir Baba'ya:
- Sen keramet ehli bir azizsin. Bu çocuğu tutulduğu hastalıktan kurtar, diye yalvarırlar.
Demir Baba da:
- Bu çocuğun süt emmesini sağlar isem, tekkeme nezreder misiniz? der.
Kabul ederler.
Demir Baba çocuğa:
- Em! der.
Çocuk, annesinin memesini emer.
Delikanlılık çağına erince, Demir Baba dergahına gönderirler.
Böylece Demir Baba, çocuğu evlat edinir.
Adını Ahmed kor.
Bu çocuk daha sonraları Balım Sultan'a giderek, el alır”
Ucu tenteneli ve taşlanmış bir mendilinin, Demir Baba dergahında bulunduğunu, Deliorman'dan gelen göçmenler söylemektedirler.
Denizli, Cankurtaran' daki dergahında yatmaktadır.
Elimizde bir kaç şiiri vardır.
Kim olduğu, ne zaman yaşadığı kesin olarak bilinmiyor.
Sadettin Nüzhet, XVII. yüzyıl yaşamış Bektaşi şairlerinden olduğunu, şiirlerine rastlanan yazma dergilerin bu yüzyıl sonlarında yazılmış olmasına bağlıyor.
Balım Sultan'a (ö. 1516) övgü olan şiir onunsa daha önce yaşadığı da ileri sürülebilir.
Gerçi Bektaşiliğin ikinci piri sayılan Balım Sultan'ın aynı tarikatın dervişlerinden birince övülmesi doğaldır.
Ama bütün özellikleriyle canlı bir biçimde anlatılışı, hele yürüyüşünü yansıtan şu dörtlük,
"Arslan gibi apıl apıl yürüyen
Kendi özün hak sırrına bürüyen
Kepeneğin yanı sıra yürüyen
Mürsel baba oğlu Sultan Balım'dır."
bir gözlem sonucu olsa gerektir.
Yine de, ünlü pirin söylencelerde ayrıntılarıyla anlatılan kişiliğinin şairin hayaline yön verdiği düşünülebilir.
Romanya Türklerinden olduğu söylenmektedir.
Hayali bir resmi de yapılmıştır.
Bir şiirinden ise asıl adının Ahmet olduğu anlaşılıyor.
Kendine özgü ve gerçekçi bir bakışı vardır.
Ali sevgisi Ali'de Tanrı'nın dile geldiği, görünüş alanına çıktığı, onun insan biçiminde tanrı olduğu inançla anılır, anlatılır.
Toplumsal kurumları, yerleşik inançları, gelenekleri yeren iki şiiri günümüzde de değerini korumaktadır.
Belli bir toplumsal düzenin oluşturduğu insanın alabildiğine yerildiği bu şiirler, yerginin ötesinde mizahi öğeler de taşır.
Azmi'yi ve Kaygusuz Abdal'ı anımsatır.
Ali de Tanrı'nın dile geldiğini görünüş alanına çıktığını söyler.
Tanrı'yı insanlaştırır.
Aslında şiirleri açıktır, yoruma gerek duymaz.
Yerginin içinde gerçeği sunar. Kimlere çattığını açıkça söyler.
Kendine özgü söyleyişi, buluşu olan, olaylara çok alaycı yerici gözle bakmasını bilen, yazınımıza değişik bir ses getirmiş ozanımızdır.
Alaycılığı ve yericiliğiyle 16. yüzyılda yaşamış Azmi'yi anımsatıyor.
Kırsal kesimin ozanlarınca da çalınmış söylenmiştir.
Hacı Bektaş Veli'ye yürekten bağılıdır.
Çağını aşan tutumu ile köklü bir direniş içindedir, gerçekçidir.
**
Kazak Abdal’dan söz ediyoruz.
İşte size, günümüz ses sanatçıları tarafından da yorumlanan ve bugünlere kadar uzanıp gelen bir eseri:
“Eşeği saldım çayıra,
Otlaya karnın doyura
Gördüğü düşü hayıra.
Yoranın da anasını
Münkir münafıkın huyu,
Yıktı harap etti köyü
Mezarına bir tas suyu,
Dökenin de anasını
Dağdan tahta indirenin,
Iskatına oturanın
Mezarına götürenin,
İmamın da anasını
Derince kazın kuyusun,
İnim inim inlesin
Kefenin diken iğnesin,
Dikenin de anasını
Müfsidin bir de gammazın,
Malı vardır da yemezin
İkisin meyit namazın,
Kılanın da anasını
Kazak Abdal nutkeyledi,
Cümle halkı ta'neyledi
Sorarlarsa kim söyledi,
Soranın da anasını..”
