Bir dönem XX. DSİ (Kahramanmaraş) Bölge Müdürlüğü görevi de yapan DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın, 65 yıldır su yatırımları ile ülkeyi ihya ettiklerini bildirdi.
18 Aralık 1953 tarihinde kurulan DSİ Genel Müdürlüğü Ülkemizin gelişmesinde ve kalkınmasında öncü bir kuruluş olarak kendine verilen; taşkın koruma, sulu ziraati yaygınlaştırma, hidroelektrik enerji üretme ve büyük şehirlere içme suyu temini yanı sıra belediye teşkilâtı olan yerleşim yerlerine de içmesuyu temini gayelerini etkin bir şekilde yerine getirebilmesi bakımından, söz konusu dört maksadın ortak noktası olan baraj çalışmaları konusunda öncelikli faaliyetlerini sürdürüyor.
DSİ’nin 4 sektörde faaliyetlerini sürdürmekle beraber, daha çok baraj inşa eden kuruluş olarak bilindiğini söyleyen DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın, “Geriye dönüp bakıldığında bin 73 adet baraj ve gölet ile 65 adet hidroelektrik santral tamamlanarak işletmeye açılmıştır. Bu baraj ve hidroelektrik santraller arasında dünyanın en yüksek ve büyük barajları sıralamasına ismini yazdıran Atatürk, Keban, Karakaya, Altınkaya, Oymapınar Son dönemde Deriner, Ermenek ve Çine-Adnan Menderes barajlarımız bulunmaktadır. Hâlihazırda inşa halinde olan Yusufeli ve Ilısu Barajlarımız da tamamlandıklarında ülkemizin gurur kaynağı olarak üst sıralara yerleşeceklerdir” dedi.
Güçlü bir kuruluş olan DSİ dünyadaki muadil kuruluşlar arasında ilk sıralarda yer aldığını açıklayan DSİ Genel Müdürü, DSİ Genel Müdürlüğünün özellikle son 16 yılda ülkemizin her köşesinde inşa ettiği su yatırımları ile münbit topraklarını suya, sulu tarım ile birliktede insanlarımızı aşa kavuşturduğunu vurguladı.
SU YATIRIMLARI İLE ÜLKEMİZİ İHYA ETTİK
Son 16 yılda 7 bin 668 tesisin hizmete alındığını açıklayan Genel Müdür Aydın, “Bu tesisilerin 541 adedi baraj, 534 adedi HES, 350 adedi gölet ve bent, bin 272 adedi sulama tesisi, 236 adedi içmesuyu ve temini tesisi, 17 adedi atıksu tesisi, 4 bin 718 adedi taşkın koruma tesisidir” açıklamasında bulundu.
Aydın; Türkiye’nin gururu olan, dünyada ses getiren KKTC Su Temin Projesi, Melen İçmesuyu Projesi, Gelibolu Gökbüet İçmesuyu Projesi, Ermenek Barajı, Mavi Tünel, Çine Adnan Menderes Barajı ve HES, Deriner Barajı ve HES, Borçka Barajı, 1001 Gölet ve Bent, Dalaman Akköprü Barajı, Gördes Barajı, Zamantı Tüneli, Suruç Tüneli ve Naras Barajı gibi devasa tesislerinin bir bir tamamladıklarını belirtti.
Ülkemizin gurur duyduğu projelerden biri olan Deriner Barajının 249 metre yüksekliği ile dünyanın altıncı, ülkemizin en yüksek barajı unvanını taşıdığını belirten Mevlüt Aydın, “Deriner Barajının kurulu gücü 670 MW, yıllık enerji üretimi ise 2,11 milyar kilovat saattir. Üretilecek bu enerji Türkiye’de üretilen hidroelektrik enerjinin %2,5’ine ve Çoruh Havzasındaki projelerde üretilecek toplam enerjinin ise %14’üne denk gelmektedir. Barajın açılışı 12.12.2012 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından yapılmıştır” ifadesini kullandı.
Aydın; Deriner Barajı’nda 2018 Kasım ayı itibariyle toplam 6,6 milyar kilovat saat enerji üretidiğini ve karşılığında yaklaşık 2 milyar TL milli ekonomiye katkıda bulunulduğunu duyurdu.
TÜRKİYE’NİN 2. EN YÜKSEK BARAJI: ERMENEK
“Bununla birlikte Ülkemizin Deriner Barajı’ndan sonra en yüksek barajı olan 218 metre yüksekliğindeki Ermenek Barajı’nı 2009 yılında hizmete aldık” diyen DSİ Genel Müdürü, “Barajın kurulu gücü 305,5 MW, yıllık enerji üretimi ise 1 milyar 48 milyon kilovat saattir” dedi.
Aydın; Ermenek Barajı’nda 2018 Kasım ayı itibariyle toplam 5,3 milyar kilovat saat enerji üretildiğini ve karşılığında yaklaşık 1,5 milyar TL milli ekonomiye katkıda bulunulduğunu açıkladı. Aydın, şunları kaydetti:
DÜNYADA İLK VE TEK: YAVRU VATANA CANSUYU
“KKTC’ye içme suyu temini için Asrın Projesini hayata geçirdik. Asrın Projesi ile 107 kilometre uzunluğundaki isale hattı ile yavru vatana yılda 75 milyon metreküp su iletiyoruz. Türkiye tarafında Alaköprü Barajı’nı, KKTC tarafında da Geçitköy Barajı’nı yaptık.
Projenin en zor bölümü olan 80 kilometrelik deniz geçişini deniz yüzeyinin 250 metre altından askıda sistemle döşedik. 17 Ekim 2015 tarihinde dünyada ilk olan projemizin açılışını gerçekleştirdik, yavru vatana suyu ilettik. 2016 yılı başından bu yana kadar da 528 km ana dağıtım hattı inşa ederek KKTC’nin tamamına içme-kullanma suyunu verdik.
Ülkemizin her köşesinde su yapıları yaparak ihya ediyoruz. İzmir’e içme suyu götürmek için Gördes Barajı ve 106 km’lik içerisinden otomobil geçebilen 2 metre çapında isale hattı inşa ettik. İzmir'in içmesuyu problemini 2040 yılına kadar çözdük. Gördes Barajı’ndan 2011 yılı Mayıs ayı ile 2015 yılı Haziran ayları arasında toplam 95 milyon metreküp su verilmiştir.
Diğer taraftan 1863 yılından beri Ege Bölgesi’nin hayali olan ve sınıfında dünyanın 5. büyük barajı Çine Adnan Menderes Barajı’nı tamamladık. Barajda biriktirilen 350 milyon metreküp su ile 223 bin 580 dekar arazinin sulanması planlanıyor.
Ayrıca barajda kurduğumuz hidroelektrik santrali ile yıllık 118 milyon kilovat saat enerji üretiyoruz. Baraj ile 91.000 dekar zirai arazi taşkın zararlarından korumuş olduk. Çine Adnan Menderes Barajı sayesinde bölgede yıllık ortalama 180 milyon TL taşkın zararını önlüyoruz.”
Bununla birlikte yaklaşık 15 milyon nüfusu ile pek çok ülkenin nüfusundan daha fazla nüfusa sahip İstanbul’umuzun içme suyu ihtiyacını karşılamak için büyük düşündük. Denizin 135 metre altından açtığımız dev tünel ile Melen Çayı suyunu İstanbul’a ilettik.
Şimdide inşaatı hızla devam eden Melen Barajı ile İstanbul’un suyunu sigorta altına alacağız. Melen Projesinin bütün safhaları tamamlandığında İstanbul'un 2071 yılına kadar içmesuyu teminat altına alınmış olacak.”
YUSUFELİ BARAJI TAMAMLANIYOR
Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü tarafından yapımı devam eden devasa projeler hakkında da açıklama yapan Aydın, şöyle devam etti:
“275 metre yüksekliği ile ülkemizin en yüksek barajı unvanına aday olan Yusufeli Baraj, Çin ve Gürcistan’da bulunan barajlardan sonra Dünya’nın en yüksek 3. barajı olacaktır. Yıllık 1 milyar 888 milyon kilovat saat enerji üreterek milli ekonomiye yıllık 450 milyon TL katkı sağlayacaktır. Gövde beton dökme çalışmaları bütün hızıyla devam etmektedir.
Önyüzü Beton Kaplı Baraj tipinde dolgu hacmi ve gövde uzunluğu bakımından dünyada birinci, gövde hacmi bakımdan Atatürk Barajı’ndan sonra ikinci, üreteceği enerji bakımından; Atatürk, Karakaya, Keban Barajı’ndan sonra dördüncü, ülkemizin en önemli su kaynağı olan Dicle Nehri üzerinde yapılmış ve yapılmakta olan en büyük Baraj ve HES olma gibi önemli özelliklere sahiptir. Baraj tamamlanmış olup, kültürel varlıkların taşınması çalışmaları devam etmektedir.
Ilısu Barajı sadece elektrik enerjisi üretiminden ekonomiye yıllık 1,5 milyar TL katkı sağlayacak olan projenin toplam maliyeti takriben 12,5 milyar TL’dir.
Dicle Nehri üzerindeki en büyük sulama maksatlı barajlardan birisi olan Silvan Barajı’nın kurulu gücü 160 MW, yıllık enerji üretimi ise 681 milyon kilovat saattir. 2 milyon 350 bin dekar zirai arazi sulanacaktır. Ülke ekonomisine yıllık 1,1 milyar TL katkı sağlayacak, ayrıca 305 bin kişiye de istihdam sağlayacaktır. Barajda şu an itibariyle yüzde 56 fiziki gerçekleşme sağlandı.”
SULANMADIK ARAZİ KALMAYACAK
Son 16 yılda hizmete alınan baraj, gölet ve sulama tesisleriyle ülkemizdeki sulama alanında büyük hamle yaptıklarını belirten DSİ Genel Müdürü Aydın, açıklamalarına şöyle devam etti:
“Ülkemizin 85 milyon dekar olan ekonomik sulanabilir arazilerimizin yüzde 77’si yani 65 milyon dekarını sulayabilir hale getirdik. Sulamaya açılan alanlar ile 9 milyar TL zirai gelir artışı ve 1,6 milyon kişiye istihdam sağladık.
Sulamada modern şebekeyle büyük tasarruf sağladık. DSİ tarafından hizmete açılmış alanlarda, borulu şebekeyle sulanan arazimizi yüzde 6’dan yüzde 30’lara çıkardık. İnşa halindeki projelerde ise bu oran yüzde 90 oldu.
81 ilin içmesuyu sorununu ortadan kaldırmak için 81 vilayetin İçmesuyu Eylem Planlarının hazırlandığını vurgulayan Aydın, ’Böylece şehirlerimizin 2040, 2050 ve hatta 2071 yıllarını planladık. İşletmeye alınan 236 adet içme suyu tesisinden, 46 milyon kişiye yılda 4 milyar m3 içme suyu sağlanmaktadır. Devam eden 53 adet içme suyu işi ile de 19 milyon nüfusa yıllık ilave 1,86 milyar m3 içme suyu temin edilecektir.
DÜNYANIN EN UZUN İÇME SUYU TÜNELİNİ İNŞA EDİYORUZ
Ankara'nın asırlık rüyası Gerede Sistemi'ni hayata geçiriyoruz. Ankara'nın 2045 yılına kadar içme suyu problemini çözecek olan Gerede Projesi’nde 4,5 metre çapındaki 31,5 km’lik Gerede Tüneli’ni inşa ediyoruz. 17 Aralık 2018 tarihi itibari ile toplam uzunluğu 31 592 metre olan ve 4,5 m çapındaki tünelin 20 metresi kalmıştır. Bu proje ile Ankara’nın içmesuyu problemi çözülmüş olacak.
Son olarak Enerji, Taşkın Koruma ve Atıksu alanında yapılan yatırımlar hakkında da açıklamada bulunan Aydın, ‘2003 yılında 26 milyar kilovat saat olan hidroelektrik enerji üretim kapasitemizi 2018 yılı Kasım ayında 99 milyar kilovat saate yükselttik. Ülkemizde yanan her üç ampulden birini HES’ler aydınlatmaktadır. Ürettiğimiz hidroelektrik enerji ile yıllık 11 milyar TL doğalgaz ithalatından tasarruf sağlıyoruz.
Son 16 yılda 4 718 adet taşkın koruma tesisini tamamlayarak, 4 milyon 520 bin dekar araziyi taşkınlardan koruduk. Özellikle şehir içlerinden geçen dereleri estetik bir şekilde ıslah ederek şehrin gerdanlığı haline getiriyoruz. Tokat Merkez Yeşilırmak Islahı, Trabzon Solaklı Vadisi Islahı, Afyonkarahisar Akarçay Islahı gibi pek çok dereyi estetik bir şekilde ıslah ederek bu alanları cazibe merkezleri haline getirdik.
Aslında tamamen belediyelerin kanuni yükümlülüğünde olan atık su arıtma tesislerinin kurulması görevini DSİ üstlendi. Ergene Havzası’nda son teknolojiye sahip 17 ileri biyolojik atık su arıtma tesisi inşa ettik. Diğer havzalarda da çalışmaların devam ettiğini ifade etti.”
Aydın, DSİ Genel Müdürlüğü olarak insanın, toprağın kısacası bütün canlıların olmazsa olmazı olan suyu temin edip, bütün canlıların ihtiyacını giderdiklerini, bu bakımdan bizler kutsal bir görevi yerine getirdiklerini vurguladı.
MARASPOSTA
