Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) ikinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak 2019 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,5 azaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) “Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, II. Çeyrek: Nisan - Haziran, 2019” sonuçlarını açıkladı. Buna göre; GSYH ikinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100), 2019 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,5 azaldı.
Üretim yöntemiyle GSYH tahmini, 2019 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 15 artarak 1 trilyon 24 milyar 226 milyon TL oldu. GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2019 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; tarım sektörü toplam katma değeri yüzde 3,4 arttı, sanayi sektörü yüzde 2,7 ve inşaat sektörü yüzde 12,7 azaldı. Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri yüzde 0,3 azaldı.
Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2019 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,4 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,2 arttı.
HANEHALKI NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI YÜZDE 1,1 AZALDI
Yerleşik hanehalklarının ve hanehalkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların (HHKOK) toplam nihai tüketim harcamaları, 2019 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 1,1 azaldı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 3,3 artarken gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 22,8 azaldı. Mal ve hizmet ihracatı, 2019 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 8,1 artarken ithalatı ise yüzde 16,9 azaldı.
İşgücü ödemeleri, 2019 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 21,1, net işletme artığı/karma gelir yüzde 9,9 arttı. İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içerisindeki payı geçen yılın aynı çeyreğinde yüzde 35,6 iken bu oran 2019 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 37,1 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 47,2'den yüzde 44,6'ya düştü.
BAĞIMSIZ YILLIK GSYH 2018 YILINDA YÜZDE 2,8 ARTTI
Öte yandan bağımsız yıllık GSYH 2018 yılında yüzde 2,8 arttı. TÜİK’in “Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, 2018” sonuçlarına göre de Yıllık verilere dayalı olarak hesaplanan bağımsız yıllık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), zincirlenmiş hacim endeksiyle 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,8 arttı. Dört çeyrek toplamından elde edilen ve 11 Mart 2019 tarihinde yüzde 2,6 olarak yayımlanan 2018 yılı ilk büyüme tahmini, bağımsız yıllık GSYH hesabıyla yüzde 2,8 olarak revize edildi.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 19,7 artarak 3 trilyon 724 milyar 388 milyon TL oldu. Gayrisafi yurt içi hasılada en yüksek payı 2018 yılında yüzde 19,0 ile imalat sanayi aldı. İmalatı, yüzde 12,1 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 8,2 ile ulaştırma ve depolama sektörü izledi. Yıllık gayrisafi yurt içi hasılada en düşük pay hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri için gerçekleşti. Kişi başına GSYH, 2018 yılında cari fiyatlarla 45 bin 750 TL, ABD doları cinsinden 9 bin 693 dolar oldu.
Hanehalkı ve hanehalkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların nihai tüketim harcamaları 2018 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 0,04 arttı. Hanehalkı ve hanehalkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 56,7 oldu. Hanehalkı harcamalarında en yüksek payı alan harcama grupları sırasıyla, yüzde 21,2 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 16,4 ile ulaştırma ve yüzde 14,7 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar oldu.
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2018 yılında yüzde 14,8 olurken, sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 29,9 olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 6,6 artarken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 0,6 azalış gösterdi.
Mal ve hizmet ihracatı 2018 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 7,8 artarken, ithalatı yüzde 7,8 azaldı. Gelir yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına göre işgücü ödemeleri, 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 19,2 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 21,6 arttı. İşgücü ödemelerinin cari gayrisafi katma değer içindeki payı 2017 yılında yüzde 34,4 iken bu oran 2018 yılında yüzde 33,8 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2017 yılında yüzde 49,4 iken 2018 yılında yüzde 48,7 oldu.
