Egzama (atopik dermatit) ciltte kuru, pullu yama tarzında lezyonlara ve yoğun kaşıntıya neden olan kronik bir cilt rahatsızlığıdır.
Cildin kaşınması, kırmızı kabarık noktalara, kalınlaşmış deriye ve cilt yüzeyinde açık kesiklere neden olabilir.
Yoğun kaşıntı hissi uykuyu zorlaştırır; yorgunluk, okulda ve işte kötü performans, günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmekte zorlanma ve genel olarak daha kötü yaşam kalitesi ile sonuçlanır.
Genetik ve çevresel faktörler egzamanın nedeni olarak gösterilmiştir. Yapılan araştırmalarda hastaların büyük bir kısmında kalıtsal olarak cildin üst tabakasını sağlamlaştıran bir proteinin eksik veya hatalı üretiminin olduğu, bu nedenle çevreden gelen alerjen maddelere karşı, diğer bireylere kıyasla, cildin daha geçirgen olduğu saptanmıştır.
Egzama her yaş ve cinsiyette insanı etkileyebilir. Egzama vakalarının çoğu çocukluk döneminde başlar ancak yetişkin olarak ilk kez egzama gelişmesi mümkündür.
EGZAMA VE ALERJİLER
Egzama bir alerji olmamakla beraber, sık olarak alerjik hastalıklarla birlikte seyreden bir durumdur. Bununla beraber, egzamalı insanların ciltleri diğer insanlarınkine kıyasla bir miktar daha geçirgen olduğu için alerjen madde geçişlerine daha fazla izin vermekte, bu nedenle egzaması olanlarda alerjik hadiselere daha sık rastlanmaktadır.
EGZAMA (ATOPİK DERMATİT) NEDENLERİ NELERDİR?
Egzamanın nedenleri arasında genetik ve çevresel faktörler yer alabilir. Genetik aktarım sonucu hastaların bir kısmında alerjiler gelişebilir; bu alerjiler de egzama için zemin hazırlayabilmektedir.
Egzama çocuklar ve yetişkinlerde; alerji, stres ve aşırı titizliğe bağlı nedenlerle de görülebilir. Özellikle ev kadınları, inşaat işçileri, kuaförler ve temizlik işçilerinde sıklıkla görülebilir.
EGZAMA (ATOPİK DERMATİT) BELİRTİLERİ NELERDİR?
Egzamanın belirtileri kişiden kişiye değişmekle beraber, bebekler ve küçük çocuklarda lezyonlar genellikle dirsek, diz, kafa derisi ve yüz bölgelerinde görülür.
Daha büyük çocuklar ve yetişkinlerde ise genellikle eller, ayaklar, kol içleri ve dizlerin arkası lezyonların daha sık görüldüğü bölgelerdir.
Semptomlar şunları içerebilir:
Kuru, pullu lezyonlar
Kuru bir cilt
Ciltte kalınlaşma
Deride su toplanması
Ciltte kızarma ve şişlik
Cilt renginde değişiklikler
Duyarlılık ve hassasiyet
Kaşıma esnasında ciltte olan yaralanmalar
EGZAMA (ATOPİK DERMATİT) NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Dermatolog tarafından muayene bulguları ve ciltteki belirtilerden yola çıkarak egzama teşhisi koyabilir.
Bunun yanı sıra, egzamalı kişilerde sık görülen bir takım alerjik durumları tespit etmek için Deri Prick Testi ve kan testi gibi bir takım alerji testleri istenebilir.
EGZAMA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Egzama için bir tedavi kesin bir yoktur; ancak, uygulanan tedaviler ile cildin korunması, kaşıntının giderilmesi, iltihap ve enfeksiyonların önlenmesi veya kontrol altına alınması mümkündür.
Kapsamlı bir tedavinin hedefleri şunlardır:
Cilt Hasarının Önlenmesi
Cildin aşırı sıvı kaybını ve kuruyarak çatlamasını engelleyecek nemlendiriciler ile cilt bariyerini sağlamlaştıracak nemlendiriciler tedavide kullanılabilir.
Yangı Reaksiyonunun Azaltılması
Egzamalı insanların ciltlerinde genel olarak kuru, kızarık ve kaşıntılı yangı bölgeleri bulunmaktadır. Bu yangı reaksiyonlarının önlenebilmesi için steroid içeren kimi yüzeysel kremler kullanılmaktadır.
Yüzeysel kremler yeterince güçlü olmadığında, aşağıdaki gibi yangı reaksiyonunun daha kısa sürede kontrolünü sağlamak için aşağıdaki gibi daha geniş kapsamlı tedaviler de kullanılabilir:
Ağızdan veya damar yoluyla alınabilecek kortikosteroid içerikli tedaviler
Bağışıklık sisteminin aşırı çalışmasını engelleyebilecek diğer ilaçlar
Fototerapi: Cilt lezyonlarının morötesi ışıklar kullanılarak tedavisi
Kaşıntının Giderilmesi
Antihistaminikler kaşıntı için temel tedavi olarak uzun süredir kullanılmaktadır. Hastaların gece boyunca daha rahat uyumalarına yardımcı olur.
Enfeksiyonu Önleme
Cilt yüzeyinde oluşan çatlakların enfekte olması halinde antibiyotikler kullanılabilir. Hekiminiz tarafından aksi belirtilmedikçe düzenli olarak ilaçlarınızı kullanmayı ihmal etmeyin.
Bunların yanı sıra, hekiminize de danışabileceğiniz, hassas cilt türleri için tavsiye edilen ürünlerin kullanılması, kaşıntıyı arttırabilecek yünlü, dar kıyafetlerden kaçınılması gibi yaşam tarzı değişikliklerinden de hastalar fayda görmektedir.
EGZAMA BULAŞICI MIDIR?
Egzama, çocukluk döneminde başlayıp ileri yaşlarda ise astım ve saman nezlesi gibi hastalıklarında habercisi olan kronik bir hastalıktır. Egzama hastalığı ciltte kurumaya bağlı yoğun bir kaşıntı şeklinde görülür ve bulaşıcı bir hastalık değildir.
Saç Derisinde Egzama
Egzama sadece ciltte değil aynı zamanda saçlı deride de görülebilir. Saçlı deride görülen egzama seboreik dermatit bilinmektedir. Seboreik dermatitin en önemli nedenlerinden birisi cildin yağlılık oranıdır. Yağlanmaya bağlı olarak kızarıklık ve kaşıntıyla birlikte küçük kabuklanmalara neden olur.
Saç derisinde meydana gelen egzama derinin pullu ve kepekli görünmesine neden olur, bu da kişileri oldukça rahatsız edebilir. Saç egzamasında ortaya çıkan belirtiler arasında saç derisinde kızarıklık, kaşınmalar, yağlanma, hassasiyet ve dökülmeye neden olabiliyor.
Seboreik dermatit burun kenarları, alın bölgesi, yanaklar ve kaşlarda da kabuklanma şeklinde gözlemlenebilir. Seboreik dermatit özel şampuanlar ve losyonlar kullanılarak tedavi edilebilir bir hastalıktır. Seboreik dermatit bulaşıcı bir hastalık değildir.
BEBEKLERDE VE ÇOCUKLARDA EGZAMA
Çocuklarda ve bebeklerde görülen egzamayı tedavi etmek için öncelikle nedenini bulmak gerekir. Bebeğe ya da çocuğa dokunabilecek besin içerikleri veya (ıslak mendil, krem ya da benzeri ürünleri) kimyasal maddeleri uzak tutmak gerekir.
Çocuklarda ya da bebeklerde görülen egzamada cildi nemli tutmak çok önemlidir. Kullanılacak olan nemlendirici ürünleri organik seçmek ve kimyasal ürünlerden uzak tutmak gereklidir. Ayrıca giydirilecek kıyafetlerin %100 pamuklu ürün olması tercih edilmelidir, yünlü ürünlerden uzak durulmalıdır.
EGZAMA TEDAVİSİNDE NE TÜR İLAÇLAR KULLANILIR?
Egzamanın tedavisinden önce hangi tipi olduğu belirlenmelidir. Hastalığın öyküsü, hastalığın seyri ve daha önce tekrarlayıp tekrarlamadığına göre tedavi yöntemleri değişebilmektedir. Örneğin; seboreik egzama şampuan ve özel losyonlarda tedavi edilebilirken, atopik egzama da ise hastaya öncelikle kortizonlu ilaçlar veya kremler verilebilir.
