KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), hava yollarının daralması sonucu rahat ve sağlıklı bir şekilde nefes almayı engelleyen bir akciğer hastalığı olarak tanımlanıyor. Hastalık genellikle oldukça sinsi bir şekilde ilerliyor ve bronş adı verilen solunum kanallarının daralması ve hava keseciklerinin zarar görmesi sonucu solunum güçlüğü, öksürük, nefes darlığı, balgam gibi şikayetlere yol açıyor.
Evrelerine göre farklı belirtiler ve şiddette kendini gösteren KOAH’ta, nefes darlığının hafif eforla bile olmasının hastalığın ilerlediğinin bir göstergesi olduğunu söyleyen Medline Adana Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Mustafa Faysal Baysal, günümüzde artık küresel bir sağlık sorunu haline gelen KOAH’ın ölüm nedenleri arasında 3. sırada yer aldığını kaydediyor.
Her 10 hastadan 1’i tanı alıyor
KOAH’tan tüm dünyada 600 milyon, ülkemizde ise 3 ila 5 milyon arasında kişinin bu muzdarip olduğunu ifade eden Dr. Baysal, “Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olan KOAH, hastalar için aynı zamanda kalp hastalıkları ve akciğer kanseri gelişimi açısından da yüksek oranda risk yaratıyor. Buna rağmen söz konusu hastalık kamuoyu tarafından yeterince bilinmiyor. Öyle ki, ülkemizde 40 yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH olduğu tahmin ediliyor. Ancak baktığımızda her 10 KOAH hastasından sadece birinin doktora başvurduğunu ve doğru tanı alabildiğini görüyoruz” diyor.
En büyük risk sigara kullanımı
Tütün kullanımı (sigara, nargile, puro, pipo vb.) ve pasif içicilik KOAH gelişimine yol açan en önemli faktörler olarak biliniyor. Bunun yanı sıra özellikle odun ve tezek benzeri yakıt kullanımı, çevresel hava kirliliği, tozlu-dumanlı işyerlerinde bulunmanın yanı sıra hareketsiz yaşam şekli de risk yaratıyor” diyen Dr. Baysal, özellikle sigara içen kişilerdeki KOAH hastalığının, son dönemde tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisi sebebiyle çok daha dikkat edilmesi ve önlem alınması gereken bir hastalık haline geldiğini hatırlatıyor.
Öksürük, nefes darlığı ve balgam ile kendini gösteriyor
KOAH’da esas olarak 3 önemli belirti görüldüğünü kaydeden Dr. Baysal, “Hastaların çoğunda ilk belirti öksürüktür ve nefes darlığı ile birlikte görülebilir. Diğer bir belirti balgam çıkarmadır. Balgam çıkarma sabahları daha fazla olup genelde sümüksü ve beyaz renklidir. Üçüncü belirti ise nefes darlığıdır. Özellikle efor sarf edildiği esnada ortaya çıkar ve yıllar içinde şiddeti git gide artar” diyerek hastalığın ilerlemesiyle beraber yorgunluk, halsizlik ve depresyon gibi şikayetlerin de görülebileceğini söylüyor.
Tanı kolayca konabiliyor
KOAH tanısının, “Solunum Fonksiyon Testi” ile ağrısız ve hızlıca konulabildiğini anlatan Dr. Baysal, “40 yaş üzeri, sigara içmiş ya da hala içmekte olan ve çevresel nedenlerle tozlu-dumanlı ortamlarda bulunan kişilerin kronik öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması durumunda vakit geçirmeden bir göğüs hastalıkları doktoruna baş vurarak nefes ölçüm testi yaptırması önerilir” diyor.
Tedavisi hayat boyu sürüyor
“Çoğu hastalıkta olduğu gibi KOAH’ta da erken tanı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltırken yaşam konforunu ise yükseltiyor. KOAH hastalığının tedavisinde başarı için sigarayı mutlaka bırakmak, tozlu-dumanlı ortamlardan kaçınmak ve düzenli olarak fiziksel aktivite yapmak gerekiyor” diyen Dr. Baysal tedavinin ise ömür boyu sürdüğünü söylüyor.
