Diğer gazlı içeceklere ek olarak soda tüketimi de giderek arttığı için, bu içeceklerin diş sağlığı üzerine etkilerini inceleyen araştırmaların sayısı da gün geçtikçe artmaktadır. Araştırmalar diş hekimlerini, hastalarını soda tüketimine karşı uyarmalarını önermektedir.
Soda olarak da bilinen karbonatlı su veya sodalı su, içme suyuna karbondioksit gazı katılmasıyla elde edilen sıvı karışımına verdiğimiz isimdir (öte yandan maden suyu, derin yer katmanlarından çıkan, jeokimyasal olarak minerallerle zengin suya verilen isimdir - sodada ise mineral bulunmayabilir). Bazı soru cevaplarla soda şöyledir:
Suya eklenen karbondioksitle elde edilir
► Soda, duru suya nazaran vücutta farklı bir şekilde mi emiliyor?
Bildiğimiz anlamıyla soda, basitçe, suya o meşhur köpürcükleri vermesini sağlayan karbondioksitin eklenmesiyle üretilir. Bu açıdan işin “su” kısmı birebir aynıdır: her ikisinin de kaynağı, genellikle doğal bir su kaynağıdır. Bu nedenle, karbonatlı suyun (yani sodanın) vücutta duru sudan farklı bir şekilde sindirildiğini gösteren herhangi bir bulgu bulunmamaktadır. Elbette soda içen biri geğirmeye daha meyilli olacaktır; ancak bu karbonat, nihayetinde midede arındırılmaktadır (geğirme de gaz ile suyun ayrışması ve gazın sindirim borusundan geri çıkması sonucu oluşur). Su, bağırsaklara ulaştığında ve emilim başladığında, artık herhangi bir diğer su kaynağından tamamen farksızdır. Nihayetinde vücuda nasıl girerse girsin su, H2O olarak bilinen moleküllere verdiğimiz isimdir. Vücudumuzda yemekler yoluyla da girse, şekerli ve şekersiz meşrubatlar yoluyla da girse, soda olarak da girse, duru su olarak da girse bu böyledir.
► Sodanın susuzluğu gidermek konusundaki etkinliği duru su ile eş midir?
Hangi kaynaktan içerseniz için, vücuda su girdiğinde vücuttaki su miktarı (hidrasyon) artacaktır. Soda, karbondioksit eklenmiş su olduğu için ve sindirim yoluyla alınan karbondioksit dehidrasyona yol açmadığından, susuzluğu gidermek konusunda dikkate değer bir farkı olmayacaktır.
► Bu durumda soda içmenin herhangi bir zararı var mı?
En azından benim bulunduğum ABD açısından bakacak olursak, şişelenmiş bütün suların aynı şekilde regüle edilmediğine dikkat çekmekte fayda var. İçme sularının, mineral (maden) sularının ve doğal kaynak sularının kalite kontrolü ve kontaminasyon seviyeleri Amerikan Gıda ve İlaç Başkanlığı (FDA) tarafından denetlenir. Ancak karbondioksit eklenmiş suların, yani sodaların denetimi “su” olarak değil, “gazlı içecek” olarak yapılmaktadır. Bu nedenle diğer şişeli su üreticilerinin tabi olduğu bazı kurallardan muaftırlar. İlginç bir şekilde, doğal olarak karbonatlı sular (yani sonradan eklenmeyen, kaynağında karbondioksitli olan sular) “şişelenmiş su” olarak regüle edilmektedir. Sodalara genellikle suyun yanı sıra bazı tatlandırıcılar da eklenir. Bu tür sitrik tatlandırıcıların asit seviyesi, portakal suları ve diğer gazlı içecekler ile benzer düzeydedir. Yiyeceklerdeki asit miktarı, özellikle de diş sağlığını olumsuz etkileyebilir ve çürüklere neden olabilir. Her ne kadar orta düzeyde alımlarda dikkate değer bir zarar görmeyi beklemesek de, tatlandırılmış sodaların “sadece su” olmadığını vurgulamakta fayda var. Bu içeceklerin uzun süreli ve aşırı tüketimleri sağlık sorunlarına neden olabilir; bu nedenle bunları uzun süreli veya aşırı miktarda tüketenlerin bir diş hekimine danışmasında fayda olabilir. Diğer gazlı içeceklere ek olarak soda tüketimi de giderek arttığı için, bu içeceklerin diş sağlığı üzerine etkilerini inceleyen araştırmaların sayısı da gün geçtikçe artmaktadır. Yakın tarihli araştırmalar, diş hekimlerini, hastalarını soda tüketimine karşı (tatlandırılmamış olsa bile) uyarmalarını önermektedir.
► Siz soda tüketiyor musunuz? Hangi ürünleri tercih ediyorsunuz?
Ben normal içme suyunu tercih ediyorum. Hem tamamen güvenli, hem çok daha ucuz, hem de şişelenmiş içeceklere göre çevreye çok daha duyarlı bir alternatif.
Sonuç olarak, eğer profesyonel görüşümüzü merak ediyorsanız, soda tüketicilerine tavsiyem, tüketim miktarlarına dikkat etmeleri olur. Diğer tüm yiyecek ve içecekler gibi, sodalar da herhangi bir diyete dahil edilebilir. Sadece çok fazla soda içiyorsanız, diş sağlığınıza dikkat etmenizde fayda olabilir. Eğer merak ediyorsanız, bir diş hekimiyle görüşerek bu içeceklerin diş sağlığınızı nasıl etkilediğini öğrenebilirsiniz. Ayrıca şekersiz olmayan sodaları tüketiyorsanız, bunun günlük kalori alımınıza eklendiğini de unutmamalısınız. Bu kaloriler, bazı diğer gazlı içeceklerden alacağınız kaloriden daha yüksek olabilir ve kilo alımına eşit derecede katkı sağlayabilir.Son olarak, bilindiği kadarıyla normal içme suyunun diş sağlığına hiçbir zararı yoktur, kalori içermez, çok daha sıkı bir şekilde denetlenmektedir, çok daha ucuzdur ve kimi zaman şişkinliğe veya geğirmeye sebep olan karbondioksiti içermez; sahte bir doygunluk hissi yaratmaz. Bu nedenle mümkün olduğunca sodanın yerine normal içme suyunu önermekteyiz.
KAYNAK: https://www.birgun.net/haber/soda-nedir-soda-icmek-faydali-mi-316239
