Tarım ve Orman Bakanlığınca yapılan düzenlemeyle "tütün mamullerinde düz ve standart paket" uygulamasına 5 Aralık'ta (bugün) geçildi.
5 Aralık’tan itibaren artık eski paketlerle tütün mamulleri üretilmeyecek. Bir aylık süreçte, yani 5 Ocak’a kadar yeni paketlerle üretim yapılacağı gibi mevcut paketlerin piyasadaki satışı devam edecek. 5 Ocak 2020 itibarı ile sadece yeni standart paketlerin satışı yapılabilecek ve piyasada eski tip paket bulunmayacak.
Tütün mamullerinde 5 Aralık'tan itibaren başlayacak olan düz ve standart paket uygulaması ile paketlerin çeşitli renklerinden ve grafik tasarımlarından kaynaklanan çekiciliğinin ve yanıltıcı özelliğinin ortadan kaldırılması, sağlık uyarıları mesajlarının caydırıcı etkisinin artırılması hedefleniyor.
Yeni düzenleme ile tütün mamulleri paketlerinin rengi, Pantone 448 C mat bitişli tek renk olarak belirlendi. Marka ayırt edici ibare ve diğer zorunlu bilgilerin yazım şekli, rengi, konumu standart hale getirildi, markanın logosu, simgesi veya sair işaretleri kaldırıldı. Tek tip ve tek renk olacak paketler üzerindeki birleşik (resimli) sağlık uyarıları alanı yüzde 65'ten yüzde 85'e çıkarıldı.
Resimli uyarı paketin ön yüzeyinin yanı sıra arka yüzeyine de konuldu. 14 yeni birleşik (resimli) sağlık uyarısı belirlendi. Bütün paketlerde yer alacak ibarelerden biri de birleşik (resimli) sağlık uyarıları içerisinde yer alan ‘‘Alo 171 Sigara Bırakma Hattı'' mesajı olacak.
Yeni düzenleme ile tütün mamulü çeşidini belirleyen ayırt edici ibare paketlerin ön yüzeyinde yer alacak. Nargilelik tütün mamulü paketlerinin iç ambalajı ile puro ve sigarillo paketlerinin varsa iç ambalajları üzerine marka ve ayırt edici ibare siyah renkle yazılacak.
Üretim tarihi ve üretim kodlama bilgileri, siyah zemine beyaz renkte yazılacak. Ayrıca yeni paketlerde yan yüzey alanlarının yüzde 50'sini kaplayan genel uyarı ve bilgi mesajı yer alıyor. Paketlerde "Sigara içmek öldürür-hemen bırakın" genel uyarısı ile "Tütün dumanı, kansere yol açtığı bilinen 70'ten fazla madde içerir" bilgi mesajı bulunacak.
Hâlihazırda mevcut sigara paketlerinin yan yüzeyinin birinde yüzde 10'unu kaplayan zifir, nikotin ve karbonmonoksit bırakım değerlerine ilişkin bilgilendirme kaldırılırken, paketler üzerinde bulunan “18 yaşını doldurmayanlara satılamaz” şeklindeki uyarı “18 yaşını doldurmayanlara satışının cezası hapistir” şeklinde değiştirildi.
14 YENİ MESAJ VE RESİM İLE CAYDIRICILIK ARTIRILIYOR
Paketlerde sigara içen insanlara ilişkin caydırıcı fotoğraflarla birlikte 14 ayrı yeni resimli uyarı mesajı da yer alacak. Resimli uyarılarda yer alan ifadelerden bazıları şöyle:
· Sigara içiyorsanız çocuğunuzun da sigara içme ihtimali iki kat fazladır. Yaşam boyu sigara içenlerde erken ölümlerin yarısı sigara içmekten kaynaklanmaktadır.
· Sigara içmek kan akışını yavaşlatır ve cinsel iktidarsızlığa neden olur.
· Sigara kullanımı gebelikte erken doğuma yol açarak bu bebeklerdeki ölüm, hastalık ve engellilik riskini artırır.
· Sigara kullanımı her aldığınız nefesi zorlaştıran kronik bronşite neden olmaktadır.
· Sigara en büyük inme nedenidir.
· Sigara dumanında benzen, nitrozamin, formaldehit ve hidrojensiyanit gibi kanser yapıcı maddeler bulunur.
· Sigara içmek ayakta kangrene neden olur.
· Sigara içenler genç yaşta ölür.
Bakanlık tarafından tütün mamullerinde düz ve standart paket izinleri verilmeye başlanırken, üretime 5 Aralık 2019 tarihi itibarıyla tamamen geçilmiş olacak. Bu uygulama ile 5 Ocak 2020 tarihinden sonra tütün mamulleri eski paketleri piyasada bulundurulamayacak.
DÜNYADA DÜZ PAKET UYGULAMASI
Dünyada Fransa, İngiltere, Kanada, Avustralya gibi ülkelerden sonra Türkiye de düz ve standart paket uygulamasına geçmiş olacak.
Düz ve standart paket uygulamasına Türkiye'de tüm tütün mamulleri kategorilerinde geçiliyorken, Avrupa'da sadece sigara ve sarmalık kıyılmış tütün mamulleri kategorilerinde geçildi. Türkiye'de birleşik sağlık uyarılarının kapladığı alan yüzde 85, Avrupa'da ise yüzde 65 oranında uygulanıyor.
Türkiye'de düz paketlerde marka ve ayırt edici ibare (çeşit adı) dış ambalajın sadece bir yüzeyinde bir yerde yazılırken, Avrupa'da ise dış ambalajın üç yüzeyinde bir yerde yazılıyor.
'DÜZ PAKET' UYGULAMASINI HAYATA GEÇİREN 7'NCİ ÜLKE OLDUK
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Nazmi Bilir, Anadolu Ajansı (AA) muhabirine yaptığı açıklamada, bugün başlayan sigarada düz ve standart paket uygulamasına ilişkin değerlendirmede bulundu. Tarım ve Orman Bakanlığınca yapılan düzenlemeyle sigara başta olmak üzere tütün mamullerinde düz ve standart paket uygulamasına geçildiğini belirten Bilir, bunun tütün ve tütün ürünlerinin kullanıma ilişkin yürütülen mücadelede çok önem taşıdığını vurguladı.
Bilir, zararlı etkileri 1950'li yıllardan itibaren ortaya konan sigara kullanımını azaltmaya yönelik çeşitli uygulamaların hayata geçirildiğini hatırlatarak, "Bu uygulamalar, önceleri tütün ürünlerinin reklamı ve tanıtımının, kapalı ortamlarda sigara kullanımının yasaklanması şeklinde olurken, geçtiğimiz yüzyılın sonlarına doğrudan tütün ürünleri paketleri üzerine uyarı mesajları ve resimler basılması şeklinde ilerledi." diye konuştu.Sigara paketlerinin öteden beri tütün endüstrisinin tanıtım ve reklam yaptıkları yerler olduğuna dikkati çeken Bilir, şunları kaydetti:
"Endüstrinin tütün ürünleri paketlerini bu amaçla kullanmasının önüne geçebilmek amacı ile sigara paketleri ile ilgili son düzenleme olarak 'düz paket' uygulaması başlatıldı. İlk olarak Avustralya'da 2012 yılında uygulamaya giren düz paket, tütün endüstrisinin büyük tepkisini çekti ve endüstri tarafından yargı süreci başlatıldı. Yargı sürecinin sona ermesinden sonra diğer ülkelerde de uygulamaya geçildi. Bu kapsamda 2017 ve 2018 yıllarında Fransa, İngiltere, Norveç, İrlanda ve Yeni Zelanda'da tütün ürünlerinin düz paket içinde satılması uygulaması başladı.
Türkiye'de de 15 Kasım 2018 tarihinde 4207 sayılı Kanun'da yapılan değişiklikle tütün ürünlerinin satışında düz paket uygulamasına geçilmesi kararlaştırıldı. Konu ile ilgili olarak 1 Mart 2019 tarihinde yayınlanan Yönetmelik ile uygulamanın ayrıntısı belirtildi. Bu şekilde Türkiye, dünyada düz paket uygulamasını başlatan ülkeler sıralamasında 7'nci oldu."
"Düz paket, tütün ürünlerinin reklamının önlenmesi ile ilgili en etkili uygulama olacaktır. " değerlendirmesinde bulunan Prof. Dr. Bilir, uygulama ile paketler üzerinde sadece ürünün markasının yer alacağını, ayrıca standart renkteki paket üzerine resimli ve yazılı uyarı mesajları ile tütün dumanının içeriği ile ilgili bilgilerin bulunacağını anımsattı. Bilir, şunları kaydetti:
"Bu uygulama ile hem tütün endüstrisinin paketler aracılığı ile reklam ve tanıtım yapmasının hem de paketler üzerinde etkili, caydırıcı mesajların yer alması ile sigara kullananlar açısından paketlerin cazibe unsuru olmasının önüne geçilecek. Tütün kontrolü konusunda etkili diğer yöntemler olan eğitim ve denetimlerin artırılması gibi uygulamalarla birlikte düz paket uygulamasının da başlaması ile ülkemizde son birkaç yıl içinde artma eğiliminde olan tütün ürünleri kullanımında azalma sağlanacağı ve ülkemizin 2008-2012 yılları döneminde ulaştığı başarıyı yakalayacağı beklenmektedir.
Bütün bu çabaların nihai amacı tütün ürünleri kullanımını azaltmaktır. Tütün ürünleri kullanımı dünyada yılda 7 milyon kişinin, ülkemizde de 120 bin kişinin ölümüne neden olmakta, ayrıca çok ciddi ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Sigara kullanımından yüzde 10 dolayında azalma sağlanması bile hem sağlık hem de ekonomik açıdan önemli kazanım sağlayacaktır."
