Çiğ köfte (Kahramanmaraş)
Çiğ köfte, Adıyaman, Şanlıurfa, Gaziantep, Kahramanmaraş, Hatay, Osmaniye, Adana, Halep de ortak zevk olarak yapıldığını dile getiriyor. Kahramanmaraşlı usta Cahit İnalbas. Ve “İllere göre yapanlara göre çiğ köfte farklıdır. Damak zevkine göre herkesin yaptığı şekle göre farklılık gösterir. Şanlıurfa’da fırınlanan siyah pul biber kullanılırken, bazı illerimizde kırmızı pul biber kullanılmaktadır. Zevkler farlılık gösterse de yapılışı aynı” diyor. Yörede çiğ köfte yapılırken deyiş olarak söylenen şu şiir meşhurdur:
Çiğ köfteler ne acı
Ayran bunun ilâcı
Çok yoğur gelin bacı
İlle de canım çiğ köfte
Çiğ köfteler dama kaçtı
Ayran peşine düştü
Çok yedim karnım şişti
İlle de canım çiğ köfte
Çiğ köfteyi yoğuran
Yemez bunu doğuran
Bol ayran, tere, soğan
İlle de canım çiğ köfte
Çiğ köftenin bulguru
Boğazdan geçmez kuru
Bacım ayranın duru
İlle de canım çiğ köfte
Servi kavak uzun uzun
Yaprakları düzüm düzüm
Ne sulu ki iki gözüm
İlle de canım çiğ köfte
Malzemeler
Kahramanmaraşlı çiğ köfte ustası Cahit İnalbas’a göre 8 kişilik çiğ köfteye
· 4 su bardağı köftelik bulgur,
· 500 gram dövülmüş veya çekilmiş yağsız kırmızı et
· 6 yemek kaşığı Kahramanmaraş’ın ünlü kırmızı (pul biber)
· 1 tatlı kaşığı tuz, biraz karabiber ve tarçın
· 8-10 adet yeşil soğan, 1 kuru soğan
· 1 demet maydanoz
· 1 tatlı kaşığı salça
konulması gerektiğini dile getirdi.
Yapılışı
Çiğ köftede önemli olan ustalıktır... Malzeme öyle veya böyle olur... Önemli olan ustasının elinden çıkmasıdır… Çiğ etin biberle pişirilmesidir...
Cahit İnalbas, lezzetli bir çiğ köftenin nasıl yoğrulacağını ise şöyle anlattı:
"Yeşil soğan ve maydanoz yıkanıp incecik doğranarak daha sonra karıştırılmak üzere bekletilir.
Daha sonra özel olarak yaptırılmış köfte leğenine, tuz, pul biber, tarçın, karabiber, salça, et, doğranmış kuru soğan ve sarımsak alınarak yoğrulmaya başlanır. İyice karışınca çiğ köftelik bulgur yavaş yavaş alınarak yoğrulmaya devam edilir.
Leğendeki malzemeler, çok az suyla yavaşça bastırılarak bulgur yumuşayıncaya kadar yoğrulur. Kıvamına gelinceye kadar yoğrulan çiğ köfteye önceden hazırlanmış maydanoz ve soğan karışımı eklenir, hafifçe ezilerek toparlanır. Avuç içi halinde sıkım yapılarak tabaklara konulur. Tabağın etrafı marul, salatalık, nane semiz otu ve turpla bezenerek servis yapılır."
Çiğ köfte yapımındaki püf noktaları da açıklayan usta eller şu ince noktalara dikkat çekti:
"Sert bulgurla yapılan çiğ köfte güzel olur. Bulgur çiğ köfte yapılmadan önce ezilerek içindeki kepekler ayıklanmalıdır. Çiğ köftede mutlaka Kahramanmaraş Kırmızı Pul biberi ve fırında tavlanan siyah biberi, zevkine göre kullanılmalıdır. Çiğ köfteye konulacak kırmızı etin içindeki sinirler çok iyi temizlenmelidir. Kırmızı et dövülerek veya macun gibi oluncaya kadar çekilmelidir. Et kütüğünde dövülürse daha lezzetli olur..”