Mehmet Selçuk Güçlü
İstanbul (AA) –
Biruni Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Programcılığı Öğretim Görevlisi Dr. Demet Erdağ yürütücülüğünde gerçekleştirilen "ağız kanserinde erken teşhis ve hedefli tedavi" araştırması, TÜBİTAK-ARDEB 1001 programı kapsamında desteklendi.
Hastaneden yapılan açıklamaya göre, ağız kanseri, dünya genelinde yaygın görülen ve tedaviye direnç gösterebilen kanser türleri arasında yer alıyor.
TÜBİTAK'tan destek alan Erdağ yürütücülüğündeki projede, ağız kanserinde hem erken teşhis hem de hedefli tedavi imkanı sunabilecek çok işlevli nanosistem geliştirilmesi hedefleniyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Erdağ, proje fikrinin, ağız yassı hücreli kanser (OSHK) türünde erken teşhis zorlukları ve tedaviye direnç sorunlarına çözüm arayışları sonucunda doğduğunu belirtti.
Erdağ, projede geliştirilecek teknoloji sayesinde kanserli hücrelerin floresan ve manyetik görüntüleme yöntemleriyle hassas ve erken evrede tespit edilebileceğinin öngörüldüğünü vurguladı.
Bu amaçla, kuantum noktaları ve şeker ligandları ile fonksiyonelleştirilmiş manyetik nanopartiküller kullanılacağını aktaran Erdağ, "Bu yapıların, kanser hücrelerindeki belirli reseptörlere seçici olarak bağlanması ve ferroptozis mekanizması aracılığıyla tedavi potansiyeli sunması hedefleniyor." ifadesini kullandı.
Erdağ, nanosistemin sentezine henüz başlanmadığının altını çizerek, sistemin özgün bir yöntemle üretileceğini aktardı.
Daha önce İsveç'te KTH Royal Teknoloji Enstitüsü'nde sentezlediği nanopartikülleri geliştirerek, bunları meme kanserinde soğuk plazmayla kombine edip etkilerini incelediğini belirten Erdağ, elde edilecek yeni yapının farklı reseptör ve ilaç kombinasyonlarıyla diğer kanser türlerine de uyarlanabileceğini kaydetti.
Klinik araştırmalara geçiş süreci
Erdağ, çalışmanın laboratuvar (in vitro) ve hayvan (in vivo) deneylerinde güvenlik ve etkinlik testlerinden geçmesinin ardından klinik aşamaya geçilebileceğini vurgulayarak, insanlarda kullanım öncesi bu süreçlerin tamamlanması gerektiğine işaret etti.
Projeye, Biruni Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Büşra Doğan, Dr. Öğretim Üyesi Merve Yelkenci ve Kastamonu Üniversitesinden Doç. Dr. İdris Yazgan araştırmacı olarak katkı sağladını, KTH Royal Teknoloji Enstitüsü'nden Prof.Dr. Muhammet Toprak, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Prof.Dr. Leman Yalçıntepe ve Biruni Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof.Dr. İlknur Özcan'ın da danışman olarak destek verdiğini belirten Erdağ, şunları kaydetti:
"Ekip çalışması ve disiplinler arası yaklaşımla projenin çok yönlü ilerleyeceğine inanıyoruz. Proje, aynı anda tanı ve tedavi imkanı sunarak kişiselleştirilmiş kanser tedavilerinin gelişimine önemli katkılar sağlayabilecek. Bu çalışmalar, biyofiziksel yöntemlerin de kullanıldığı çok işlevli nanoterapötiklerin geliştirilmesi ve klinik araştırmalara geçiş süreci için sağlam bir bilimsel temel oluşturmayı amaçlıyor."
