Türkiye, depremlere yabancı olmayan ve depremlerle yaşamayı öğrenen bir ülkedir.
Neredeyse her yıl en az iki kez büyük depremin yaşandığı bu coğrafyada depremleri daha iyi anlamak, sonrasında trajik sonuçlarla karşılaşmamak için oldukça önemli.
Neden deprem olduğunu, deprem şiddetinin nasıl ölçüldüğünü ve alabileceğiniz bazı önlemleri beraber inceleyelim.
DEPREM NASIL OLUR?
Depremler, yer kabuğu ya da taş küre adı verilen yerkürenin en üstünde bulunan tabakada fay hattı adı verilen kırıkların çeşitli hareketleri ile meydana gelir. Fay hatları, taş küredeki kayaların gerilme, sıkışma gibi yüksek basınç oluşturan şartlar altında kırılması ile meydana gelir.
Depremler ise bu kırıklarda oluşan basınç dengesinin ani bir hareketle değişmesi ile meydana gelen sismik dalgalardır. Daha basit anlatmak gerekirse; depremler yer altında bulunan fay hatları arasındaki enerjinin anlık olarak ortaya çıkmasıdır diyebiliriz.
Tektonik plakalar arasında bulunan fay hatlarındaki bu hareketlenme, deprem dalgalarını oluşturur ve asıl yıkıcı güce sahip olan enerji türüdür. Bu deprem dalgaları aynı havada yayılan ses dalgaları gibi yerküre de hareket eder ve yüzeye çıkan bu dalgalar depremi yaratır.
“Deprem dalgaları nasıl oluşur?” gibi sorulara cevap bulduysa sıra depremlerin nasıl ölçüldüğünü öğrenmeye gelmiştir.
DEPREM NASIL ÖLÇÜLÜR?
Depremin gücü iki farklı yol ile ölçülmektedir. Bunlardan birisi depremin şiddeti diğeri ise büyüklüğüdür. Bu iki kavram sıklıkla karıştırılır ve yanlış kullanılır.
Depremin şiddeti, depremin yarattığı etkinin yeryüzündeki etkisi olarak tanımlanabilir. Kısaca depremin insanlar, yapılar ve doğal oluşumlar üzerinde yarattığı hasarın ölçülmesine verilen isimdir.
Depremin büyüklüğü ise deprem sırasında ortaya çıkan enerjinin ölçülmesidir. Depremin merkez üssünün tespit edilmesiyle birlikte yer altına yerleştirilen sismometreden alınan ölçümler matematiksel formüller kullanılarak hesaplanır ve Richter ölçeği ile depremin büyüklüğü ortaya çıkar.
SİSMOMETRE NEDİR?
Sismograf, yer hareketlerini sürekli kaydederek depremlerin büyüklüğünü, süresini, merkezini ve ne zaman olduğunu anlamamızı sağlayan bir sismik kayıt aygıtıdır.
Aygıt titreşimleri ve sismik dalgaları özel kâğıtlar üzerine kaydederek belirli iletişim araçları ile Kandilli Rasathanesi ve AFAD gibi gerekli merkezlere bildirir.
Oldukça basit bir çalışma prensibine sahip olan sismograf depremlerin büyüklüğünün ölçülmesinde oldukça önemli bir rol oynar.
DEPREM ÇANTANIZDA BULUNMASI GEREKENLER
Deprem sonrasında acil ihtiyaçlarınızı ve gerekli evraklarınızı bulundurduğunuz bir deprem çantası sizlerin ve sevdiklerinizin hayatını kurtarabilir. Deprem çantalarının her zaman kolay ulaşılabilecek yerlerde ve hazır olmasına özen göstermelisiniz.
Deprem çantasında bulunması gerekenler:
Su
Gofret, kuruyemiş, konserve, bisküvi vb. kolay bozulmayan gıdalar
İlk yardım seti
Düzenli kullanılan ilaçlar ve prospektüsleri
Tuvalet kağıdı, hijyenik ped, ıslak mendil, sabun, dezenfektan jel, diş fırçası ve diş macunu
Bebeğiniz varsa, mama, bebek bezi, biberon ve yedek giysiler
Ruhsat, nüfus cüzdanı, sigorta poliçesi, banka hesap cüzdanı, pasaport benzeri önemli evrakların kopyaları
Nakit para
Acil durumlarda ulaşmak isteyeceğiniz önemli kişilerin ve yakınlarınızın telefon numaraları
Ailenizin ve yakınlarınızın güncel fotoğrafları
Değerli ev eşyalarınızın envanteri
Pilli radyo ve yedek pilleri
Yedek pilleriyle birlikte el feneri
Battaniye Kibrit ve çakmak
Kalem, kağıt
Düdük
Yüksek riskli deprem kuşaklarından birinde yer alan Türkiye’de deprem sigortasına sahip olmak oldukça önemli bir husus.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından sunulan Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin sebep olduğu maddi hasarlara karşı eşyalarınızı ve evinizi güvence altına alabilirsiniz.
Siz de hemen deprem sigortası yaptırabilir ve geleceğe güven ile bakabilirsiniz.
https://www.isbank.com.tr/blog/deprem-neden-ve-nasil-olusur
