Dünyada en sık rastlanılan kansızlık türü olan demir eksikliği, vücudun dokularına oksijen taşımakla görevli kırmızı kan hücrelerinin yeterli ve sağlıklı miktarda olmaması durumunda ortaya çıkıyor. Kadınların yüzde 35’inde, erkeklerin ise yüzde 20’sinde görülen bu önemli sağlık problemi, gebe kadınların da yüzde 50’sini etkiliyor.
Demir eksikliği en sık rastlanan beslenme yetersizliğiproblemlerinden biri olarak biliniyor. Başlıca belirtileri arasında, sinirlilik, nefes darlığı, yorgunluk, solukluk ve egzersiz kapasitesinde azalma olan bu sorunun özellikle kış aylarında aşırı üşüme hisine de yol açtığını söyleyen Medline Adana Hastanesi İç Hastalıkları ve Hematoloji Uzmanı Dr. Fatih Öçal, demir eksikliğihakkında bilgiler verdi ve alınabilecek tedbirleri anlattı.
Can kaybınabile neden olabiliyor
Tüm dünyada halk arasında görülen kansızlık sorunlarınınyüzde 50’sinin demir eksikliğine bağlı olduğunu ve bunun her yıl yaklaşık 1 milyon insanın yaşamınıyitirmesineyol açan ciddi bir durum yarattığınıifade edenDr. Öçal,demir eksikliğinin en sık görülen nedenlerini kan kaybı, (şiddetli adet kanamaları, mide ülseri, hemoroid, kaza gibi nedenler), gebelik, yeni doğan ve gelişme çağında demir ihtiyacının yetersiz beslenmenedeniyle karşılanamaması, emilimi bozan ilaçların kullanımı,mide ve bağırsaktaki emilim bozuklukları şeklinde sıralıyor.
Tanı için kan testleri yapılıyor
“Özellikle kadınlarda demir eksikliğinin en sık görülen sebebi, adet dönemindeki kan kayıpları, gebelik ve emzirme döneminde demir ihtiyacının normalden daha fazla olmasıdır. Erkeklerde ve menapoz sonrası kadınlarda demir eksikliği saptanması durumunda kan kaybı ve emilim problemi açısından mutlaka mide ve bağırsak taraması yapılması önerilir” diyen Dr.Öçal, vücuttaki demir dengesi hakkında kesin bilginin ancak kan testleri ile mümkün olabildiğini söylüyor.
Depresyona kapı aralıyor
Dr. Öçal, bireyin kan değerlerindeherhangi bir problem olmasa bile vücutta bulunan demir depolarının boş olması durumunda;dudak kenarlarında çatlama, tırnaklarda içe doğru çökme, düzleşme, huzursuz bacak sendromu, dilde yanma ve ağrı, yutma güçlüğü, yemek borusunda darlık, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, çarpıntı, soğuk terleme hatta depresyonşikâyetlerininbile ortaya çıkabileceğini belirtiyor.
Aşırı üşüme hissine yol açıyor
Kış aylarında aşırı üşüme hissi olması ve vücutta ısınma sorunu yaşanıyorsademir eksikliğinden söz edilebileceğini kaydeden Dr. Öçal, “Demir eksikliği olan hastalarda, ellerde ve ayaklarda yanma ve karıncalanma hissinin yanı sıra soğuğa karşı vücudun ısısını dengeleme kabiliyetinde bozukluk da meydana gelebilir. Böyle bir durumda mutlaka kan sayımı ile birlikte vücudun demir depolarına da bakılması gerekir” diyor.
Tedavi için takviye gıdalar veriliyor
Demir eksikliği anemisi tedavisindesoruna kombine bir yaklaşım gerektiğini anlatan Dr. Öçal,“Demir eksikliği ve demir eksikliği anemisi tedavisindehastaya öncelikle ağızdan kapsül veya tablet ile ortalama 4 ila 6 ay süresince takviye verilmelidir. Tedaviye yanıt alınamaması veya intolerans gelişmesi durumunda damar içi uygulama yapılarak yüz güldürücü sonuçlar almak mümkündür” diyor.
Doğru ve yeterli beslenmek gerekiyor
Demirin vücut tarafından üretilemeyen ve bu yüzden diyetle yeterli miktarda ve düzenli olarak alınması gereken bir mineral olduğunu söyleyenDr. Öçal,bunun beslenme alışkanlıklarında yapılabilecek değişikliklerle mümkün olduğunu söyleyerek şu önerilerde bulunuyor:
· İçeriği demir bakımından zengin besinlertüketin(Kırmızı et, sakatatlar, bakliyat, ıspanak, patates, çekirdeksiz üzüm, haşlanmış soya fasulyesi, kabak, yulaf, pekmez, bal vb.)
· Bu besinleri demir emilimini kolaylaştıran yiyeceklerle birleştirin. (C vitamini yönünden zengin limonata, portakal suyu, lahana turşusu gibi yiyecek ve içecekler emilimi kolaylaştırır)
· Demir emilimini azaltan yiyecek ve içecekleri tüketmekten kaçının (siyah çay, kahve, kepek, kepekli tahıllar, yağlı tohumlarvb.)
