<p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><span arial="" style="font-family:">İlk olarak Aralık 2019'da Çin'de ortaya çıkan ve şiddetli solunum yetmezliğine neden olan k<strong><span style="background:white"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#151b26"><span style="font-weight:normal">oronavirüsün</span></span></span></span></strong><span style="background:white"><span style="color:#151b26"> neden olduğu<b> </b></span></span>hastalık, tüm dünyada bir numaralı sağlık sorunu olmaya devam ediyor. Hastaların önemli bir çoğunluğu sindirim sistemi problemleri ve ishal şikayetiyle sağlık kuruluşlarına başvuruyor. Çünkü Covid-19’un vücuttaki pek çok sistem ile birlikte mide ve bağırsak sağlığına da olumsuz etkileri olabiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Mustafa Kaplan, koronavirüsün yol açtığı sindirim sistemi sorunları hakkında bilgi verdi. </span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><strong><span style="background:white"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:red">Koronavirüs vücut sistemlerini bir bir etkiliyor</span></span></span></strong></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><span style="background:white"><span helvetica="" style="font-family:"><span style="color:black">Besinlerin vücutta parçalanması ve kullanılmayan kısımlarının dışarı atılmasını sağlayan sindirim sistemi bir organlar topluluğudur. Ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, kalın bağırsak ve anüsü etkileyen sorunlar sindirim sistemi hastalıkladır. </span></span></span><strong><span style="background:white"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#151b26"><span style="font-weight:normal">Koronavirüsün</span></span></span></span></strong><b> </b><span arial="" style="font-family:">neden olduğu enfeksiyon ise vücuttaki birçok sistemi etkileyen bir hastalıktır. Rahatsızlığın başında sadece nefes darlığı, öksürük, boğaz ağrısı ve ateş gibi solunum sistemini ilgilendiren bir enfeksiyon olarak görülse de sadece bu şekilde olmadığı zaman içinde anlaşılmıştır. </span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><b><span arial="" style="font-family:"><span style="color:red">Virüs bağırsaklarda çoğalıyor</span></span></b></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><span arial="" style="font-family:">Koronavirüs vücuttaki en çok etkilediği sistemlerden birisi ise sindirim sistemidir. </span><span style="background:white"><span helvetica="" style="font-family:"><span style="color:black">Viral ve bakteriyel enfeksiyonlara bağlı olarak sindirim sisteminde ishal gelişebilmektedir</span></span></span><span style="font-size:13.5pt"><span style="background:white"><span helvetica="" style="font-family:"><span style="color:#022032">.</span></span></span></span><span style="background:white"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black"> B</span></span></span><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black">azı </span></span><span arial="" style="font-family:">hastalar ishal şikayetleri ile sağlık kuruluşlarına başvurmakta, hatta bazı hastaların ishal belirtisi araştırılırken Covid olduğu ortaya çıkmaktadır. Yapılan araştırmalarda koranavirüsün bağırsaklarda çoğalma özelliği olduğu belirlenmiş, ince bağırsaklardaki emici yapıları ise bozduğu belirlenmiştir. Virüsün, bağırsaklardaki besinlerle alınan aminoasit yapısının bozulmasına neden olduğu görülmüştür. Bu hastalarda başlangıç belirtisi olarak en sık görülen ve etkisi nerdeyse bir aya kadar, bazen de daha uzun süren koku ve tat kaybı da ortaya çıkmaktadır. Geçmeyen bulantı, kusma hissi, halsizlik şikayetlerinden yola çıkılarak ya kan testi ya da göğüs tomografisi çekilerek hastaların Covid pozitif olduğu netleştirilmektedir.</span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><b><span arial="" style="font-family:"><span style="color:red">İlaçların neden olabildiği şikayetler geçici</span></span></b></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><span arial="" style="font-family:">Bilindiği gibi <strong><span style="background:white"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#151b26"><span style="font-weight:normal">koronavirüsün neden olduğu hastalığın</span></span></span></span></strong> tedavisinde kullanılan ilaçlar, hastalığın şiddetini azaltmak için yüksek dozda başlanmakta ve bir haftaya kadar hastalara bu ilaç verilmeye devam edilmektedir. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda bu hastalığın en etkili tedavilerden birinin bu anti-viral ilaç olduğunu belirlenmiştir. İlacın en bilinen etkilerinden birisi de mide bağırsak şikayetlerini artırması ve karaciğer testlerinde çıkacak değerleri yükseltmesidir. Bu ilacı kullanan bazı hastalarda bu değerler 10 kata kadar artmakta ama genellikle hızlı bir şekilde düzelmektedir. Hastaların 3’te 1’inde az da olsa karaciğer enzim yüksekliği görülmektedir, ancak karaciğer yetersizliği ve sarılığa neden olduğu kanıtlanmamıştır. Ayrıca <strong><span style="background:white"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#151b26"><span style="font-weight:normal">koronavirüsün</span></span></span></span></strong> kendisi de ‘dispepsi’ denilen hazımsızlık ve mide ağrısına neden olabilmektedir. İyileşme sonrasında hastalarda pıhtı atma riski olabileceği için aspirin veya kan sulandırıcılar, bunlar da mideye bazen dokunabilmektedir. </span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><b><span arial="" style="font-family:"><span style="color:red">Şikayetler şiddetli ise mide koruyucu ilaçlar verilmeli</span></span></b></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><span arial="" style="font-family:">Hastalığı atlatan kişiler; geçmeyen mide ağrısı, hazımsızlık, bulantı gibi şikayetlerle hastanelerin acil servislerine ve gastroenteroloji bölümlerine başvurmaktadır. Hastalara, bu durumun geçici olduğu belirtilmelidir. Şikayetleri şiddetli olan hastalara ise mide koruyucu ilaçlar ve bağırsak hareketlerini düzenleyen ilaçlar verilmelidir. Bu rahatsızlık devam ediyorsa endoskopi yapılması tavsiye edilebilir. Kilo kaybı, ağızdan veya makattan kanama, boğazda takılma hissi, ailede mide kanseri hikayesi varsa endoskopiyi hemen olmaları önerilmelidir. </span></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><b><span arial="" style="font-family:"><span style="color:red">Sağlıklı beslenme çok önemli</span></span></b></span></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><span style="line-height:normal"><span arial="" style="font-family:">Hastalık boyunca doğru besinlerle dengeli bir beslenme programı uygulanmalıdır. Gün içinde bol su içilmeli, katkısız doğal besinler tüketmeye özen gösterilmelidir. Beslenme konusunda doktora danışılarak uygun bir planlama yapılabilir.</span></span></p>