Yaşamı tehdit eden koronavirüste meme kanseri hastaları en riskli grup içinde yer alıyor. Pek çok kişi koronavirüs endişesi ile hastaneye gitmek istemediği için erken tanı şansını yakalayamıyor ya da tedavisini aksatabiliyor. Koronavirüs sürecinde cerrahi operasyonların ertelenmesi de ileri evre meme kanseri oranının artmasına neden oluyor. Bunun yanında meme kanserli hastaların Covid-19 sürecinde kendilerine daha fazla dikkat etmesi gerekiyor. Memorial Şişli Hastanesi Meme Merkezi’nden Doç. Dr. Fatih Levent Balcı, koronavirüs sürecinde meme kanseri hastalarının dikkat etmesi gerekenler hakkında bilgi verdi. Tüm kanser hastaları gibi meme kanseri hastaları da bağışıklık sistemleri olumsuz etkilendiği için enfeksiyonlara açık hale gelebilmektedir. Bu nedenle meme kanseri hastalarının da mümkün olduğunca kalabalık yerlerden uzak durmaları, hastalık bulaşma riski olan nesnelere temas ettikten sonra ellerini bol su ve sabunla 30 saniye yıkamaları, maske kullanmayı ihmal etmemeleri, ağız, yüz, burun ya da gözlerine elleriyle dokunmamaları, beslenmelerine dikkat etmeleri, uyku düzenlerini bozmamaları, günde en az 20 dakika hafif egzersiz yapmaları ve doktorlarının tavsiye ettiği vitaminlerden faydalanmaları gerekmektedir. Tedavi kesintisiz devam etmeli Meme kanseri hastaları, koronavirüs endişesiyle tedavilerini aksatmamalıdır çünkü meme kanseri asla ertelenebilecek bir durum değildir. Koronavirüs riski açısından dışarıda olmak ile hastanede bulunmak arasında bir fark bulunmamaktadır. Öncelikle koronavirüs şüphesi bulunan meme kanseri hastalarının hekimleriyle irtibatta olması gerekir. Eğer hastanın Covid-19 temaslı yakını varsa da bu durum doktora bildirilmelidir. Yakınlarında ya da kendisinde Covid-19 bulunmayan, kan değerleri normal olan kanser hastalarında tedavi süreci aynen devam etmelidir. Bazı oral yoldan tedavi alan kanser hastalarında ev ortamında süreç devam etse de, kemoterapi ya da cerrahi tedaviler asla aksatılmamalı ya da ertelenmemelidir. Meme kanseri tedavisi ertelenebilecek bir durum değil Memede kitle şüphesi olan hastaların birçoğunun da koronavirüs nedeniyle hastaneye başvurmakta çekindiği görülebilmektedir. Ancak meme sağlığı her zaman önemlidir. Meme kanserinin tedavisinin geciktirilecek bir hastalık olmadığı unutulmamalıdır. Meme kanserinde de zamanla yarış vardır. Kadınların ayna karşısında rutin meme muayenelerini yapması gerekir. Eğer muayenelerde aşağıdaki belirtilerden biri fark edilirse geciktirmeden bir genel cerrahi uzmanına gidilmelidir: Elle muayenede ele gelen kitle Koltukaltında hissedilen kitle Meme ucunun içe çökmesi Meme ucunda değişiklik Meme yüzeyinde kızarıklık İki meme arasında simetri farkı Meme ucundan gelen kanlı ya da kansız akıntı Memede ödem Memede yüzeyinin portakal kabuğu görünümünde olması Her meme kanseri belirti vermez, rutin tetkik bu nedenle geciktirilmemeli Ancak meme kanseri bazen belirti vermeyebilir. Bu nedenle rutin meme görüntüleme tetkikleri aksatılmamalıdır. Rutin görüntüleme tetkikleriyle erken evre meme kanserleri yakalanıp, hızlıca tedavi edilebilmektedir. Meme kanserinin bazı türleri agresif olabilir. Bu nedenle meme kanseri teşhisi konulan ve cerrahi kararı verilen hastaların teşhisten sonra bir hafta içinde operasyonlarının yapılması çok önemlidir. Tedaviyi geciktirmek hastalığın seyrini olumsuz etkilemekte, yaşam süresini de kısaltmaktadır. Meme kanseri hastaları proteinlerini dengede tutmalı Öncelikle meme kanseri hastaları stresten uzak durmalı Meme kanseriyle birlikte tüm kanser hastaları rutin tetkiklerini yaptırmalı, tedavilerini ertelememeli Eller makul aralıklarla en az 20-30 saniye su ve sabunla yıkanmalı. Eğer yıkama olanağı yoksa dezenfektan ya da kolonya ile eller temizlenmeli Eller asla ağız, yüz, göz ya da buruna götürülmemeli Sağlıklı beslenilmeli Bağışıklığı destekleyen Akdeniz tipi beslenilmeli. Meme kanserli hastaların protein oranlarını dengede tutmaları gerekir. Her sabah 2 yumurta beyazı tüketilmeli. Hastane tetkiklerine gidilirken maske ve sosyal mesafeye dikkat edilmeli Telefon, klavye, masa, tuvalet, kapı kolları düzenli dezenfekte edilmeli Meme kanseri hastalarının aile bireyleri de aynı özeni göstermeli Cerrahi tedavisi olan kişiler de ertelemeden onkolojik tedavilerine devam etmeli Hastaneler güvenli Hastanelerde koronavirüs için her türlü önlem alınmaktadır. Tüm görüntüleme cihazları her kullanımdan sonra dezenfekte edilmektedir. Görevliler düzenli olarak koronavirüse karşı taranmaktadır. Bu nedenle maske, sosyal mesafe ve kişisel hijyen gibi önlemlere uyularak meme sağlığı konusunda da hem tetkik hem de tedavi olanaklarından faydalanmak önemlidir.