Her geçen gün daha fazla kişide görülen Covid-19 enfeksiyonunun yüksek bulaş riski özellikle hamileleri ve emziren anneleri bir başka endişelendiriyor. Bir yandan kendi sağlıklarını bir yandan bebeklerini düşünen anneler virüsü bulaştırabileceklerini düşünerek bebeklerini emzirmekten vazgeçebiliyor! Ancak anne sütünün koruyucu özelliği nedeniyle tam da bu süreçte bebeklerin bu hazineden mahrum bırakılmaması gerekiyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Köşeli Şahin, Covid-19 enfeksiyonunun doğum sırasında ya da anne sütünden bebeğe geçtiğini gösteren bir kanıt olmadığını belirterek “Anne el hijyenine dikkat ederek ve maske takarak bebeğini emzirebilir. Bu sayede bağışıklığını güçlendiren önemli emzimleri bebeğine sağladığı için onu diğer virüslere karşı olduğu kadar Covid-19’a karşı da korumuş olur” diye konuşuyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Köşeli Şahin, pandemide emzirmenin önemini ve güvenli bir emzirmenin kurallarını anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu. Anne sütü bebeği hastalıktan korur! Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Pediatri Akademisi, bebeklerin yaşamın ilk altı ayında sadece anne sütü ile beslenmesini, sonrasında da iki yaşa kadar ayına uygun ek gıdalar eklenerek anne sütüne devam edilmesini öneriyor. Bağışıklığı destekleyici bileşenleri sayesinde anne sütünün bebekleri birçok enfeksiyondan koruduğunu belirten Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Köşeli Şahin şu bilgileri veriyor: “Covid-19’un hamilelerde anne karnından direkt olarak, doğum sırasında kan yoluyla veya doğumdan sonra anne sütü aracılığı ile bebeğe bulaştığını gösteren bir kanıt bulunmuyor. Mevcut vakalara bulaşmanın solunum yoluyla gerçekleştiği düşünülüyor. Yapılan çalışmalarda enfeksiyon geçiren annelerin sütünde koronavirüs antijenleri tespit edilmedi, aksine koronavirüse karşı oluşan (koruyucu) antikorlar saptandı. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Enfeksiyon Kontrol Merkezi başta olmak üzere birçok sağlık kuruluşu Covid-19 enfeksiyonu geçiren annelerin bebeklerini anne sütüyle beslemeye devam etmesini öneriyor.” Güvenli emzirme için 10 kural! Covid-19 virüsü taşıyan ya da taşıma şüphesi olan annelerin bebeklerini emzirirken dikkat etmesi gereken noktaları unutmamak gerektiğini vurgulayan Dr. Elif Köşeli Şahin; annenin düzenli beslenmesi, yeterli sıvı tüketmesi ve yeterli/kaliteli uyumasının hem enfeksiyonla mücadele hem de anne sütünün devamlılığı açısından önem taşıdığını söylüyor. Bu nedenle hamileliği pandemiye denk gelmiş ve bu süreci stresle geçirmiş, doğum sonrası bebekli yeni bir hayata adapte olmaya çalışan annelere destek ve özen sağlanılması gerektiğini vurgulayan Dr. Elif Köşeli Şahin, emzirme sürecinde uyulması gereken kuralları şöyle sıralıyor: Covid-19 bulaşma riskine karşı emzirme sırasında alınabilecek en iyi önlem, ağız ve burnu kapatan bir maske takmaktır. Standart 3 katlı cerrahi maske kullanılmalıdır, koruyuculuğu artırmak için çift maske kullanmak tercih edilebilir. N95 maskeler hastalar ve hastalık şüphesi olanlar için solunum güçlüğü nedeniyle uygun değildir. Özellikle de hastalık şüphesi olan kişilerin ventilli (kapaklı) maskeleri kesinlikle takmaması gerekiyor. Bu kapakçıklar nefesi olduğu gibi dışarı verdiği için virüsün çevredeki yetişkinlere ya da bebeğe bulaşmasına neden olabiliyor. Evdeki bireylerin tüm giysileri 60-90 derecede yıkanmalı ve annenin bebeği emzirdiği oda sık sık havalandırılmalıdır. Annenin, bebeğini kucağına almadan önce 20 saniye boyunca ellerini, parmak aralarını da içerecek şekilde tercihen sabunlu su ile yıkaması, sabun yoksa alkol bazlı el dezenfektanı kullanması gerekir. Hasta iken el temizliğinin daha etkili olabilmesi için yüzük-bilezik gibi takılar kullanılmamalıdır. Memenin üzerine direkt olarak hapşırılıp öksürülmemişse her emzirme öncesi memenin yıkanmasına gerek yoktur. Gün içince sürekli dokunulan yüzeyler rutin temizlenmelidir. Anne emziremeyecek kadar halsizse anne sütü özel bir pompa ile sağılmalı, hasta olmayan birinin yardımıyla çocuğa verilmelidir. Pompa, süt saklama kapları ve kullanılan aparatlar her sağımdan sonra dezenfekte edilmelidir. Emzirme saatleri dışında annenin evdeki sağlıklı bireylerden ve bebekten ayrı bir odada tutulması, bebeğin alt değiştirme, giydirme, banyo ve uyku gibi ihtiyaçlarının da başkası tarafından giderilmesi gerekir. Anne Covid-19 testi pozitif çıkmasına rağmen semptom göstermiyorsa ilaç kullanım gerekliliği iyi hesaplanmalı, ilaç tedavisi başlanacaksa mümkünse süte geçmeyen emzirme ile uyumlu alternatifler tercih edilmelidir. Hastanede tedavi görmekte olan anneler maske ve önlük giyerek emzirmeye devam edebilir veya süt sağılarak bebeğe sağlıklı bir bakım veren tarafından verilebilir